Historia

Najstarsze wzmianki historyczne o naszym terenie pochodzą z XIII wieku. Pierwszymi inicjatorami akcji osiedleńczej byli Cystersi z Ludźmierza i Szczyrzyca. Dzięki ich działalności powstały okoliczne wsie: Olszówka, Podobin, Niedźwiedź i Poręba Wielka (występująca początkowo pod nazwą Porębka, a w XVI w. Porombka). Wielką rolę w zasiedleniu Gorców odegrali pasterze wołowscy, którzy wędrując ze swymi stadami kóz i owiec z terenów dzisiejszej Rumuni dotarli na południe Polski, w tym i na nasz teren. Tu karczowali lasy wyrabiali polany i zakładali siedziby. Pamiątką po nich są wołoskie nazwiska i nazwy geograficzne: Turbacz, Suhora, Przysłop. Nazwa Poręba wywodzi się prawdopodobnie od dawnych wyrębów. Karczowano obszary leśne, a pozostałości na wyrębisku spalano. W ten sposób powstawały tzw. poręby. W XV w. tereny dzisiejszej naszej gminy przeszły na rzecz skarbu królewskiego. Potem dostały się jako dzierżawa w ręce rodziny Ratułdów ze Skrzydlnej. 

Dzięki małżeństwu Beaty Ratułdównej z Janem Pieniążkiem-starostą sądeckim grunty przekształcono w folwark, gdzie chłopi odrabiali pańszczyznę. Grunty te później zostały włączone do tzw. Klucza Wielkoporębskiego do którego oprócz Poręby, Niedźwiedzia, Koniny i Podobina dołączyła Mszana Górna, Łostówka, Witów, Lubomierz i Łętowe. Na mocy konstytucji sejmowej z 1607roku Klucz Wielkoporębski stał się prywatną własnością Sebastiana Lubomirskiego. Siedzibą Państwa Wielkoporębskiego została Poręba. Rozkwitała gospodarka pańszczyźniana. Później rozwinął się przemysł drzewny i hutniczy. Najważniejszym zakładem była huta szkła w Porębie(Hucisko). Powstał również browar z gorzelnią i 11 młynów. Otworzyły się też tartaki, papiernia, potażarnia, folusz i fabryka mebli. W XVIIw. powstała również szkółka parafialna w Niedźwiedziu. Uczono w niej czytania, pisania i rachunków, ale tylko w okresie zimowym. Uczeniem zajmował się organista, a do szkółki uczęszczały jedynie dzieci zamożniejszych chłopów. W latach II wojny światowej Gorce były terenem intensywnych walk partyzanckich. Wielką rolę odegrali w nich kpt. Julian Zapała „Lampart”, kpt. Alojzy Piwowar ”Turbacz” i Józef Kuraś „Ogień”. Po wojnie w porębie Wielkiej została otworzona 7-klasowa szkoła podstawowa, w której pracowało 6 nauczycieli, a dyrektorem był Marian Żurek. Dziś gmina Niedźwiedź stanowi jeden z cenniejszych regionów turystycznych w małopolsce.